တိဿဘုရား

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
တိဿဘုရား
သင်္သကရိုက်Tiṣya
ပါဠိTissa
မြန်မာတိဿဘုရား
သီဟိုဠ်තිස්ස බුදුන් වහන්සේ
Tissa Budun Wahanse
အချက်အလက်များ
Venerated byထေရဝါဒမဟာယာနတန္တရ
ယခင်ဘုရား
သိဒ္ဓတ္ထဘုရား
နောက်ပွင့်ဘုရား
ဖုဿဘုရား

ဗုဒ္ဓဘာသာ ပိဋကတ် သုံးပုံလာ ဗုဒ္ဓဝင်အရ တိဿဘုရား[၁] သည် နှစ်ကျိပ်ရှစ်ဆူဘုရားများတွင် ၂၀ မြောက် ဘုရားဖြစ်သည်။

ကိုယ်တော်သည် အရပ်တော် အတောင် ၆၀ (၉၀ ပေ) ရှိသည်။[၂]

  • (က) (အမိဝမ်းမှလည်းကောင်း, လူဝတ်ကြောင်အဖြစ် မှလည်းကောင်း, ခန္ဓာ ၅-ပါးမှ၎င်း လွတ်မြောက်မှု) ၃-ကြိမ်ဖြစ်သော။ [၃]
  • (ခ) ၃-ပါးသော ဘဝ စည်းစိမ်ကို ပေးနိုင်သူဖြစ်သော။
  • (ဂ) ၃-ပါးသော သရဏဂုံ “ကိုးကွယ်ကြောင်း စိတ္တုပ္ပါဒ်”ဖြင့် နတ်ရွာ နိဗ္ဗာန်၌ တည်စေနိုင်သူဖြစ်သော (ဘုရား)။ [၄]

ခေမကမြို့တော်တွင် ခမည်းတော်-ဇနသန္တ နှင့် မယ်တော်-ပဒုမာဒေဝီ တို့မှ အနောမ ဥယျာဉ်တော်တွင် ဖွားမြင်သည်။ မိဖုရားမှာ သုဘဒ္ဒါဒေဝီ ဖြစ်ပြီး သားတော်မှာ အာနန္ဒာ ဖြစ်သည်။ ဒုက္ကရစရိယာ ကျင့်ရာကာလမှာ ရှစ်လ[၅] ဖြစ်ပြီး ပိတောက်ပင်[၆] တွင် ဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။အဂ္ဂသာဝကများမှာ ဗြဟ္မဒေဝနှင့် ဥဒယ၊ အဂ္ဂသာဝိကာများမှာ ဖုဿာနှင့် သုဒတ္တာ ထေရီမတို့ ဖြစ်သည်။

သက်တော်-အနှစ် ၁-သိန်းဖြစ်ပြီး သုနန္ဒဝတီမြို့ အနီး သုနန္ဒရံ တွင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်ခဲ့သည်။[၇]

၉၂-ကမ္ဘာထက်၌ပွင့်တော်မူသော ဘုရား၂-ဆူတို့တွင် အစအဦး ပွင့်တော်မူသော ဘုရားဖြစ်သည်။ [၈] ဒီပင်္ကရာမြတ်စွာဘုရားမှစ၍ ၂၄-ဆူသော မြတ်စွာဘုရားတို့တွင် ၁၇-ဆူ မြောက် ဖြစ်၏[၉][၁၀]

ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]

  1. တိဿ (ပု) [တိ+ဿ။ စက္ခုဿ (မောဂ်၊၄၊၇၁)နှင့် ယှဉ်ကြည့်။]
  2. Sayadaw၊ Mingun (1992)။ The great Chronicles of the Buddhas (အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားဖြင့်)။ Ti=Ni Publishing Center။ p. 249။
  3. (က) တိဿဿာဟံ ဘဂဝတော (အပ၊၁၊၁၂၂) တိ တိက္ခတ္တံ ဇာတောတိ တိဿာ၊ သော မာတုဂဗ္ဘတေ, မနုဿဇာတိတော, ပဉ္စက္ခန္ဓတော စ မုတ္တော ဟုတွာ ဇာတော နိဗ္ဗတ္တော ဗုဒ္ဓေါ ဇာတောတိ အတ္ထော။ အပ၊ဋ္ဌ၊၂၊၈၆။
  4. (ခ) (ဂ) တိဿောပိ ဘဝသမ္ပတ္တိယော ဒဒမာနော ဇာတောတိ မာတာပိတူဟိ ကတနာမဝသေန တိဿော။ အထ ဝါ တီဟိ သရဏဂမနေဟိ အဿာသေန္တော ဩဝဒန္တော ဟေတုသမ္ပန္နပုဂ္ဂလေ သဂ္ဂမောက္ခဒ္ဓယေ ပတိဋ္ဌာပေန္တော ဗုဒ္ဓေါ ဇာတောတိ တိဿော။ အပ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၇၁။ (အပ၊၂၊၅၅၊ ၇၅၊ ၁၀၁၊ ၁၉၂။ ဗုဒ္ဓဝံ၊၄၆၁။ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၁၊၉၉၊ ၁၀၀၊ ၁၂၀-၁၊ ၁၃၃၊ ၁၄၈-၉၊ ၂၆၁၊ ၂၆၉၊ ၃၄၁-၃၊ ၃၇၉။ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၂၊ ၁၅။ ထေရီ၊ဋ္ဌ၊၄၀။ အပ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၀။ အပ၊ဋ္ဌ၊၂၊၇၅၊ ၈၆။ ဗုဒ္ဓဝံ၊ဋ္ဌ၊၂၆၈-၉၊ ၂၇၀-၂။)
  5. (ဗုဒ္ဓဝံ၊ဋ္ဌ၊၂၆၈)
  6. (ဗုဒ္ဓဝံ၊၃၅၉။ ဗုဒ္ဓဝံ၊ဋ္ဌ၊၂၆၈)
  7. (ဗုဒ္ဓဝံ၊၃၅၉၊ ၃၆၀။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၈။ ဗုဒ္ဓဝံ၊ဋ္ဌ၊၂၇၁။ ဓမ္မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၄။ ဇာ၊ဋ္ဌ၊၁၊၄၈-၉)
  8. (ဗုဒ္ဓဝံ၊၃၅၉၊ ၃၆၀။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၈။ ဓမ္မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၄။ ဗုဒ္ဓဝံ၊ဋ္ဌ၊၂၆၇။ ဇာ၊ဋ္ဌ၊၁၊၄၈)
  9. (ဓမ္မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅၃)
  10. တိပိဋကအဘိဓာန် အတွဲ-၉